Ο "Καλλικράτης" στη Βόρεια Εύβοια

Του Γιώργου Γεωργατζή*

Με αφορμή την ανακοίνωση από τη νέα κυβέρνηση , ότι θα προχωρήσει στη διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, κρίνω ότι είναι επίκαιρο να διατυπώσω, για μία ακόμη φορά, και να συμπληρώσω κάποιες απόψεις, αφενός για την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού, αλλά και αφετέρου ειδικότερα για το δήμο Αιδηψού.
Ο νέος νόμος που προωθείται για τη διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, με την επωνυμία ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΝΟ 2, πρέπει να έχει πρωταρχικό στόχο την καλύτερη και ταχύτερη ανάπτυξη, σε οικονομικό, πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο.
Είναι απόλυτα σαφές, ότι μία διοικητική αποκέντρωση, που θα λαμβάνει υπόψη της μόνο ποσοτικά στοιχεία, παραγνωρίζοντας ή θέτοντας σε δεύτερη μοίρα τα ποιοτικά στοιχεία, είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.
Με κριτήριο μόνο τις μεγάλες εδαφικές ενότητες και τις μεγάλες πληθυσμιακές μονάδες δεν επιτυγχάνεται ο αντικειμενικός σκοπός.
Πρέπει κυρίαρχο κριτήριο να είναι η συνένωση περιοχών που έχουν κοινά χαρακτηριστικά και κοινές δραστηριότητες, ώστε η επιδιωκόμενη αειφόρος ανάπτυξη να είναι δυνατή μέσα από κοινούς στόχους και κοινά οράματα.
Η πρόσφατη πρόταση της τοπικής ένωσης δήμων και κοινοτήτων του Ν. Ευβοίας, όπως τη διαβάσαμε στον τοπικό τύπο, δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της Εύβοιας, ούτε αντιμετωπίζει με τρόπο ορθολογικό τις συνενώσεις, γιατί το μοναδικό της κριτήριο είναι οι αριθμοί, δηλαδή τα στρέμματα της εδαφικής ενότητας και οι χιλιάδες των κατοίκων, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προς συνένωση δήμων και κοινοτήτων, αλλά και τη δυνατότητα ανάπτυξης του κάθε δήμου.
Σε κάθε περίπτωση πάντως και η καλύτερη δυνατή ενοποίηση να εξευρεθεί, δε θα έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας, εάν δε γίνει πραγματική αποκέντρωση εξουσίας, με παράλληλη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων και τη δυνατότητα παράλληλης ανάπτυξης προγραμμάτων, που θα βελτιώνουν θεσμούς υποδομές και παροχή υπηρεσιών.
Η πιθανή έλλειψη βούλησης προς την κατεύθυνση αυτή, θα έχει δυσμενείς συνέπειες για τους νέους δήμους.
Στη συνέχεια αναφέρομαι ιδιαίτερα στην πρόταση, για την ένταξη του δήμου Αιδηψού σε μια εδαφική ενότητα, με το δήμο Ωρεών, το δήμο Ιστιαίας, το δήμο Αρτεμισίου και την κοινότητα Λιχάδας.
Η τοπική ένωση δήμων και κοινοτήτων του νομού Ευβοίας (ΤΕΔΚΕ), με την πρόταση της αυτή, απαξίωσε τελείως το ρόλο και το σήμα της πρώτης λουτρόπολης της Ελλάδας (πιστεύω όχι συνειδητά αλλά λόγω μη ενημέρωσης), ενώ θεσμικά θα έπρεπε να είναι υπέρμαχος της διατήρησης του Δήμου με τη σημερινή του μορφή.
Ο δήμος Αιδηψού, με έδρα τα Λουτρά Αιδηψού, είναι δήμος με ιδιαιτερότητα και θα έπρεπε αντίστοιχα η αντιμετώπισή του να ήταν ιδιαίτερη.
Είναι από τους λίγους δήμους της χώρας, που τα χαρακτηριστικά του επιτρέπουν και επιβάλλουν τη διατήρηση του ως έχει.
Στη συνέχεια αναφέρονται περιληπτικά τα χαρακτηριστικά αυτά:


ΙΣΤΟΡΙΚΑ: είναι από τις αρχαιότερες λουτροπόλεις του κόσμου (η ύπαρξη των ιαματικών πηγών ανάγεται στο 20000π.χ.) Κατά τη μυθολογία ο Ηρακλής πριν από κάθε άθλο έπαιρνε δυνάμεις λουόμενος στις πηγές των Λουτρών Αιδηψού, γι’ αυτό και ο ιστορικός Στράβων τον 4ο αιώνα π.χ. αναφέρει τις πηγές ως Θερμά Ηρακλέους.
Αναφορά ως κέντρου λουτροθεραπείας γίνεται και στους Ηρόδοτο, Αριστοτέλη, Πλίνιο, Πλούταρχο κ.λ.π.
Ακμάζει η λουτρόπολη κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, οπότε την επισκέπτονται Ρωμαίοι επιφανείς με πλέον Γνωστό τον ύπατο Σύλλα.
Κατά τη νεότερη ιστορία του ελληνικού κράτους, είναι η πρώτη λουτρόπολη της χώρας με παγκόσμια φήμη. Έχει τακτικούς επισκέπτες μεγάλες προσωπικότητες της χώρας, βασιλείς, πολιτικούς, συγγραφείς, καλλιτέχνες (προπολεμικά: βασίλισσα Όλγα, Βενιζέλος, Παλαμάς, Βάρναλης, Λουντέμης και μεταπολεμικά: Τσόρτσιλ, Ωνάσης, Μαρία – Κάλλας, Γκρέτα Γκάρμπο, Ομάρ Σαρίφ, Ψαθάς, Δημητριάδης κ.λ.π.) .

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ: είναι από τους αρχαιότερους δήμους της χώρας και σε διαχρονική και αδιάλειπτη πορεία ο αρχαιότερος της Β. Ευβοίας.
Μετά την ενσωμάτωση της Ευβοίας στο ελληνικό κράτος και στη διοικητική διαίρεση το 1836 συστήνεται κατά πρώτον ο δήμος Αιδηψού.
Το 1934 ο δήμος Αιδηψού διευρύνεται και αποκτά τη μορφή που έχει και σήμερα με τη διοικητική μεταρρύθμιση ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΝΟ 1 (Λουτρά Αιδηψού, Αιδηψός, ‘Ηλια , Πολύλοφος, ‘Αγιος, Γιάλτρα).
Πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα ότι σε όλες τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς και όταν ακόμη οι Δήμοι του Νομού Εύβοιας ήταν πολύ περισσότερο διευρυμένοι απ’ ότι σήμερα, ο δήμος Αιδηψού έγινε σεβαστός, διατήρησε πάντα την αυτονομία του και δεν εντάχθηκε ποτέ σε άλλο δήμο.

ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ: Ο δήμος Αιδηψού, μια κατεξοχήν τουριστική περιοχή, δεν έχει απολύτως καμία σχέση με το δήμο Ιστιαίας και το δήμο Αρτεμισίου περιοχές κυρίως γεωργοκτηνοτροφικές.
Ο δήμος Αιδηψού έχει σαφώς διαφορετική ανάπτυξη και πορεία, διαφορετική οικονομική παράδοση και λειτουργία, διαφορετική πολιτιστική και κοινωνική δομή, έτσι ώστε η υπαγωγή της στην ενότητα αυτή να είναι καταστροφική για την πρώτη λουτρόπολη της Ελλάδας.

ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ: Ο δήμος Αιδηψού έχει μόνιμο πληθυσμό περίπου 7000 κατοίκους. Ο πληθυσμός αυτός κατά την τουριστική περίοδο πολλαπλασιάζεται και υπερβαίνει τους 100.000 παραθεριστές, οπότε σαν πληθυσμιακή παράμετρος θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ο πληθυσμός αυτός όταν και οι απαιτήσεις είναι πολλαπλάσιες και εξειδικευμένες.

ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ:
Ο δήμος Αιδηψού έλκει το πλείστο των εισοδημάτων του από την παροχή τουριστικών υπηρεσιών και κυρίως από τον Ιαματικό τουρισμό.
Με τα εισοδήματά του κατατάσσεται σε ένα από τους πλουσιότερους δήμους της χώρας.
Με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει και μέσα από μία σωστή διαχείριση και δυναμική διεκδίκηση, όσων δικαιούται, έχει περεταίρω λαμπρές δυνατότητες ανάπτυξης.
Σε περίπτωση που ενταχθεί στο διευρυμένο δήμο, σύμφωνα με την πρόταση της ΤΕΔΚΕ, τότε θα υποστεί οικονομική συρρίκνωση, γιατί οι πόροι της θα διατίθενται για κάλυψη αναγκών της ευρύτερης υποβαθμισμένης περιοχής.


Στο δήμο Αιδηψού θα μπορούσε, χωρίς παρενέργειες, να ενταχθεί η κοινότητα Λιχάδας (εφόσον δε μείνει ανεξάρτητη), γιατί είναι μια περιοχή που αναπτύσσεται κυρίως τουριστικά. Στην περίπτωση αυτή ο δήμος Αιδηψού ταυτίζεται με το θεσμοθετημένο παλαιότερα συμβούλιο περιοχής
Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα, ότι οι θεσμικοί φορείς του δήμου, με πρώτο το δήμαρχο, έχουν το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση να εκφραστούν και να αγωνιστούν, για να υπερασπίσουν τα συμφέροντα του δήμου.
Τη στιγμή που κυοφορούνται εξελίξεις, που θα σημαδέψουν την πορεία του τόπου για δεκαετίες, πρέπει να κινητοποιηθούν και να εκφράσουν δυναμικά τις θέσεις τους.
Με το να παραμείνουν άβουλοι, χωρίς συμμετοχή και διεκδίκηση, θα αποδειχθούν και μοιραίοι, για το μέλλον του τόπου
Η πληροφόρησή μου είναι ότι τα Καμμένα Βούρλα και το Λουτράκι παραμένουν έδρες δήμων, θα ήταν άδικο αλλά και αδιανόητο η πρώτη λουτρόπολη της χώρας να μην παραμείνει έδρα δήμου, γιατί όταν έπρεπε δε διεκδικήσαμε το αυτονόητο δικαίωμά μας με σωστή επιχειρηματολογία και αγωνιστικό παρόν.
Έχω εκφράσει και παλαιότερα την άποψη ότι στο δήμο Αιδηψού ο χρόνος κυλάει διαφορετικά και ότι γίνονται πολλές λανθασμένες επιλογές.
Στην προκειμένη περίπτωση, σε αυτή την καθοριστική στιγμή, ας μην περιμένουμε τον από μηχανής θεό, αλλά να επιδιώξουμε, ώστε η σωστή διεκδίκηση και λύση να είναι έγκαιρη και συνειδητή επιλογή.

* Ο Γιώργος Γεωργατζής είναι Πολιτικός Μηχανικός, τ. Νομομηχανικός Δ/ντής ΥΠΕΧΩΔΕ και υποψήφιος Δήμαρχος Αιδηψού σε προηγούμενες αναμετρήσεις.

Πηγή: Β. Εύβοια (έντυπη μορφή), φύλλλο 120, Δεκέμβριος 2009, σ.15