Ο "Καλλικράτης" στη Βόρεια Εύβοια

Δ. Κατσίνης Πρώην Δήμαρχος Ελυμνίων &
Πολιτευτής Ν. Δημοκρατίας
Πριν καν συμπληρώσει δεκαετία ο θεσμός της προηγούμενης αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης [Καποδίστριας Νο 1] και νέα στον ορίζοντα! Η τότε κυβέρνηση στην προσπάθεια της να προβεί σε αναδιάρθρωση του αυτοδιοικητικού χάρτη της χώρας και σύμφωνα με τις εντολές της Ε.Ε υποσχέθηκε στους τότε αιρετούς τα πάντα προκειμένου να εμφανίσει τις αναγκαστικές συνενώσεις ως προϊόν συναίνεσης.
Κυρίαρχο στοιχείο υπήρξε η υπόσχεση για οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ. Δυστυχώς το τελευταίο όχι μόνο δεν επιτεύχθηκε, παρά την θεαματική οικονομική ενίσχυση των, αλλά αντιθέτως η συνένωση δημιούργησε νέες ανάγκες και αυτές υπέρογκα χρέη. Δεν γνωρίζω που θα φθάσει το Δημόσιο Έλλειμμα, αν στο υπάρχον προσθέσουμε και αυτό των δήμων της χώρας! Και για να θυμίσουμε το ιστορικό της πρώτης αναδιάρθρωσης , η Ε.Ε διέταξε και η τότε κυβέρνηση εκτέλεσε. Στην κυριολεξία εκτέλεσε τον θεσμό της ΤΑ, το κύτταρο της δημοκρατίας που αποτελούσαν «των ελλήνων οι κοινότητες» . Έναν θεσμό που καθιέρωσε ο μεγάλος Ελευθέριος Βενιζέλος , που άντεξε και ανασυγκρότησε την χώρα για κάτι περισσότερο από ογδόντα χρόνια.
Για τους ιθύνοντες τότε, το ότι δεν γινόταν το θαύμα στην ελληνική επαρχία οφειλόταν στην πολυδιάσπαση του αυτοδιοικητικού χάρτη. Έτσι καθιερώθηκε ο Καποδίστριας Νο1 που τάραξε τα νερά όχι μόνο της Τ.Α αλλά και ολοκλήρου της Ελληνικής Κοινωνίας. Ο τρόπος προσέγγισης του προβλήματος ήταν επιφανειακός και σύμφωνα με τις επιθυμίες όχι των τοπικών κοινωνιών, γι αυτές στην κυριολεξία αδιαφόρησαν, αλλά σύμφωνα με μικροπολιτικά οφέλη και σε μερικές περιπτώσεις σύμφωνα με τις επιθυμίες των βουλευτών της τότε συμπολίτευσης. Μια ματιά στην πρότερη και σήμερα διοικητική διαίρεση επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Αλήθεια πόσο βοήθησε την ΤΑ η η εφαρμογή του Καποδίστρια Νο 1 και πως μια τόσο σωστή και απαραίτητη μεταρρύθμιση χρεοκόπησε λίγο πριν συμπληρώσει δεκαετία! Και αν δεν είναι χρεοκοπία τότε τι σημαίνει η προαγγελθεί-σα και η επί των θυρών νέα! Αλλά και η ΝΕΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ όπως τότε και σήμερα δεν αφορά όλη τη ν Ελληνική επικράτεια , αλλά μόνο την επαρχία. Και αυτή δεν θα ακουμπήσει τους 166 δήμους Αθηνών και Θεσσαλονίκης , μειώνοντας τους ήδη 1030 σε 400. Η νέα δηλαδή μεταρρύθμιση θα προβλέπει 166 αστικούς δήμους και 234 επαρχιακούς! Όπως δηλαδή χθες και τώρα το πρόβλημα είμαστε εμείς!
Εκεί δεν υπάρχουν προβλήματα για να τα επιλύσει ο Καποδίστριας Νο 2. Το μέγα προφανώς πρόβλημα των σκουπιδιών της Αττικής είναι πρόβλημα ως φαίνεται της Εύβοιας η της Βοιωτίας!!! Την νέα μεταρρύθμιση όμως θα αποφασίσουν οι ΤΕΔΚ των νομών, η ΚΕΔΚΕ δηλαδή ο Πρόεδρος της, Δήμαρχος Αθηναίων μαζί και οι εκπρόσωποι των 166!!! Αδιαφορούν δηλαδή και πάλι παραβλέπουν ότι ο διάλογος με τις τοπικές κοινωνίες είναι αναγκαία συνθήκη και ότι η λαϊκή συναίνεση, η οποία σήμερα δεν φαίνεται να είναι δεδομένη, αναγκαίος όρος!
Εκφράζοντας τις προσωπικές μου πάντα απόψεις, υπέρμαχος της διοικητικής διαίρεσης του Βενιζέλου και πάντα αντίθετος στην όποια επιβολή νέας οφείλω να ομολογήσω ότι αισθάνομαι αδύναμος όπως και οι περισσότεροι εξ ημών μπροστά στις εξελίξεις που έρχονται για τον τόπο μας και αυτό γιατί απ' ότι φαίνεται υπάρχει κοινοβουλευτική συναίνεση!!! Η απόφαση έχει ληφθεί και επομένως θα εφαρμοσθεί. Όλα όσα θα επακολουθήσουν, θα αποτελέσουν το ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΤΥΛΙΓΜΑ!
Παραβλέποντας αυτούς τους προβληματισμούς , ας δούμε όμως πως αυτή η μεταρρύθμιση θα μπορούσε να λειτουργήσει, ούτως ώστε να μη χρειαστεί στα επόμενα δέκα χρόνια νέα, δηλαδή κατάργηση του θεσμού της Τ.Α. Ξεκινάμε από την αρχή ότι όλες οι μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνται για την δημιουργία και λειτουργία θεσμών. Παραβλέπουμε την λογική της αριθμητικής, δηλαδή πόσοι δήμοι καθώς και του καθορισμού της νέας έδρας. Θεωρούμε όμως ότι απαραίτητη και κυρίαρχη προϋπόθεση είναι η εξασφάλιση πόρων. Η ισχυροποίηση των θεσμών επιτυγχάνεται δια της οικονομικής αυτοτέλειας, απαιτείται καθορισμός χρονοδιαγράμματος, ανακατανομή αρμοδιοτήτων, δυνατότητα και βελτίωση της πρόσβασης στα κοινοτικά κονδύλια και προπάντων ΕΛΕΓΧΟΣ με την δημιουργία ενός ισχυρού ελεγκτικού μηχανισμού!!!
Επομένως ο νέος χωροταξικός σχεδιασμός θα πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά οικονομικά, γεωγραφικά, κοινωνικά και πληθυσμιακά στοιχεία Σήμερα είναι πρώτιστη ανάγκη η ΤΑ να αποδεσμευθεί από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της κρατικής εξουσίας και βέβαια να διασφαλίσει τους απαιτούμενους πόρους και αρμοδιότητες. Οι εξαγγελίες για αποκέντρωση [αν και οδηγούμεθα σε υπερσυγκέντρωση] και εκχώρηση εξουσιών και αρμοδιοτήτων να μη παραμείνουν γράμμα κενό.
Το ζήτημα της ορθής αποκεντρωμένης και αποτελεσματικής λειτουργίας της ΤΑ είναι ζήτημα δημοκρατικό είναι ζήτημα αναπτυξιακό, είναι ζήτημα κοινωνικό είναι ζήτημα εθνικό-πατριωτικό. Εθνική στρατηγική θα πρέπει να είναι οι αυτοδιοικητικοί θεσμοί να γίνουν πιο αντιπροσωπευτικοί και λειτουργικοί. Η αναζήτηση οραματικής και ριζοσπαστικής πρότασης που να προσδοκεί στην αφύπνιση και συμμετοχή όλων των πολιτών. Σήμερα και με όσα προδιαγράφονται και αποφασίζονται για την ΤΑ είναι γεγονός ότι πρέπει να υπερβούμε τα όρια μας, να υπερβούμε τους εαυτούς μας. Χωρίς αυτά η Διοικητική Διαίρεση σε μεγαλύτερες περιφέρειες δεν έχει ουσιαστικό νόημα και δεν σημαίνει πιο εύρυθμη λειτουργία της αποκέντρωσης. Έτσι ο Νέος Καποδίστριας της ΤΑ θα πρέπει να σχεδιασθεί επ’ ωφελεία των τοπικών κοινωνιών, στη βάση των αναγκών και των περιορισμών που υφίστανται σε κάθε περιοχή και να καθοριστούν εξ αρχής τα σαφή όρια για την χω-ροθέτηση των νέων ενοτήτων.
Μόνο έτσι θα αποφευχθούν συνενώσεις που θα υπαγορεύονται από κομματικά και μικροπολιτικά κριτήρια τα οποία όπως προαναφέραμε ναρκοθέτησαν τον Καποδίστρια Νο1. Ευρύτερες συνενώσεις σημαίνει και ευρύτερες γεωγραφικά συνενώσεις των υφισταμένων δήμων και πέρα από τα όρια των επαρχιών, δεν σημαίνει περιορισμό δημιουργίας νέων και επιπλέον δεν σημαίνει ότι στην διοίκηση των θα γίνεται επιλογή των αρίστων. Ο ισχυρισμός ότι θα επιτευχθεί εκσυγχρονισμός του τοπικού πολιτικού συστήματος με την ανάδειξη νέων και ικανών προσώπων που δεν θα είναι παράγωγα των κομματικών μηχανισμών, φαντάζει αφελής!!!
Η Β. Εύβοια όμως ήταν και είναι επαρχία «εκτός Ελλάδος»!!! Δεν είναι τυχαίες χθεσινές και σημερινές κινητοποιήσεις των κατοίκων της. Μας συνδέουν κοινά προβλήματα. Ας μην ξεχνάμε τον χειμώνα, την υγεία, το περιβάλλον, τ ην ανεργία, την οικονομική ανάπτυξη, την αδιαφορία κάποιων λειτουργών. Ίσως σήμερα και με όλες τις επιφυλάξεις, μας δίδεται η ευκαιρία για την δημιουργία ενός μεγάλου δήμου στην Β. Εύβοια. Ας αποφασίσουμε οι Βορειοευβοείς με σύνεση και ας συμφωνήσουμε ότι η ΤΑ έχει την δική της δυναμική, ότι δεν εγκλωβίζεται σε στενά κομματικά πλαίσια και ότι στην πολιτική η χαλαρότητα είναι απαγορευτική.
Φωνές του παρελθόντος για διεκδίκηση ξεχωριστού νομού στην Β. Εύβοια ίσως σήμερα με την μορφή ενός μεγάλου δήμου γίνει πραγματικότητα. Ας παρακάμψουμε εμείς τα διοικητικά όρια των επαρχιών Χαλκίδας και Ιστιαίας, τον πονηρό γεωγραφικό προσδιορισμό της βορειοκεντρικής Εύβοιας και ας θυμηθούμε τις δύσκολες τούτες ώρες των μεγάλων αποφάσεων ότι τα προβλήματα που έχουν το Προκόπι και το Πήλι είναι κοινά με αυτά της Λιχάδας και του Αρτεμησίου. Εδώ στη Β. Εύβοια ,όπου έχει κράτος και εξουσία το απέραντο πράσινο εμείς οι σημερινοί κάτοικοι, ας κατανοήσουμε ότι χρέος μας είναι να κτίσουμε σήμερα αυτά που χρειάζονται αύριο. Οι εμπλεκόμενοι αιρετοί .σημερινοί δήμαρχοι και όσοι κληθούν να αποφασίσουν, ας κλείσουν τα αυτιά τους στο ξέφρενο και αφηνιασμένο ποδοβολητό της εξουσίας, και ας αποφασίσουν προτείνοντας και διεκδικώντας Β.ΕΥΒΟΙΑ ΕΝΑΣ ΔΗΜΟΣ!
Το να αγαπάς τον τόπο σου, την γλώσσα σου, το να έχεις μνήμη, το να μη θεωρείς πανάκεια ότι λάμπει στην δύση μοιάζει στους καιρούς μας πολυτέλεια πατριωτική. Αξίζει πάντως τον κόπο.

δημοσιεύθηκε στη "Βόρεια Εύβοια"-Ιούλιος 2008